آیه 85 سوره ص

از دانشنامه‌ی اسلامی

لَأَمْلَأَنَّ جَهَنَّمَ مِنْكَ وَمِمَّنْ تَبِعَكَ مِنْهُمْ أَجْمَعِينَ

[38–85] (مشاهده آیه در سوره)


<<84 آیه 85 سوره ص 86>>
سوره :سوره ص (38)
جزء :23
نزول :مکه

ترتیل

ترجمه (مکارم شیرازی)

ترجمه های فارسی

که جهنم را از (جنس) تو و پیروانت از آنان تمام پر خواهم کرد.

که بی تردید دوزخ را از تو و آنان که از تو پیروی کنند، از همگی پر خواهم کرد

هرآينه جهنّم را از تو و از هر كس از آنان كه تو را پيروى كند، از همگى‌شان، خواهم انباشت.»

كه جهنم را از تو و از همه پيروانت پر كنم.

که جهنّم را از تو و هر کدام از آنان که از تو پیروی کند، پر خواهم کرد!»

ترجمه های انگلیسی(English translations)

I will surely fill hell with you and all those who follow you.’

That I will most certainly fill hell with you and with those among them who follow you, all.

That I shall fill hell with thee and with such of them as follow thee, together.

"That I will certainly fill Hell with thee and those that follow thee,- every one."

معانی کلمات آیه

«تَبِعَکَ»: از تو پیروی کرد. به دنبال تو راه افتاد. «أَجْمَعِینَ»: تأکید ضمیر (کَ) و (هُمْ) است.

تفسیر آیه

تفسیر نور (محسن قرائتی)


قالَ فَالْحَقُّ وَ الْحَقَّ أَقُولُ «84» لَأَمْلَأَنَّ جَهَنَّمَ مِنْكَ وَ مِمَّنْ تَبِعَكَ مِنْهُمْ أَجْمَعِينَ «85»

(خداوند) فرمود: به حقّ سوگند و حقّ مى‌گويم: كه جهنّم را از تو و تمام كسانى كه از تو پيروى كنند پر خواهم كرد.

قُلْ ما أَسْئَلُكُمْ عَلَيْهِ مِنْ أَجْرٍ وَ ما أَنَا مِنَ الْمُتَكَلِّفِينَ «86»

(اى پيامبر! به مردم) بگو: من از شما (به خاطر رسالتم) هيچ پاداشى طلب نمى‌كنم و من اهل تكلّف نيستم.

تفسير نور(10جلدى)، ج‌8، ص: 132

إِنْ هُوَ إِلَّا ذِكْرٌ لِلْعالَمِينَ «87» وَ لَتَعْلَمُنَّ نَبَأَهُ بَعْدَ حِينٍ «88»

او جز تذكّرى براى جهانيان نيست. و خبرش را پس از مدّتى خواهيد دانست.

نکته ها

رابطه ميان گوينده و گفتار چهار نوع است:

الف) هم گوينده باطل است، هم سخن باطل است.

ب) گوينده بر باطل است، ولى سخن حقّى مى‌گويد.

ج) گوينده بر حقّ است ولى حرفش باطل است.

د) هم گوينده حقّ است و هم كلام او حقّ است.

خداوند، هم خودش حقّ است و هم سخنش حقّ است. «قالَ فَالْحَقُّ وَ الْحَقَّ أَقُولُ»

در آغاز اين سوره، سخن از ذكر به ميان آمد، «ص وَ الْقُرْآنِ ذِي الذِّكْرِ» در پايان سوره نيز از ذكر اين گونه ياد شده است: «إِنْ هُوَ إِلَّا ذِكْرٌ لِلْعالَمِينَ»

مراد از تكلّف كه پيامبر آن را از خود نفى مى‌كند، آن است كه من سخنانم روشن و منطقى است و چيزى را بر شما تحميل نمى‌كنم. «ما أَنَا مِنَ الْمُتَكَلِّفِينَ»

چنانكه در ذيل آيه 67 اين سوره: «قُلْ هُوَ نَبَأٌ عَظِيمٌ» گفتيم، بر اساس روايات مراد از «نَبَأٌ عَظِيمٌ» خبر ولايتِ علىّ بن ابى‌طالب عليهما السلام است كه آيه پايانى سوره نيز همانند آنجا، از ضميرِ «هو» استفاده كرده و مى‌فرمايد: اين خبر پس از مدّتى آشكار گشته و از آن آگاه مى‌شويد. «إِنْ هُوَ إِلَّا ذِكْرٌ لِلْعالَمِينَ وَ لَتَعْلَمُنَّ نَبَأَهُ بَعْدَ حِينٍ»

جالب آنكه در آيات ديگر نيز مزد رسالت پيامبر، مودّت اهل‌بيت ذكر شده و در اين آيات نيز پس از نفى مزد مادّى بر رسالت، به اين امر توجّه شده است.

پیام ها

1- خداوند جز حقّ نمى‌گويد. (مقدّم شدن كلمه‌ى «حق» بر «اقول» نشانه‌ى آن است كه او جز حقّ نمى‌گويد). «وَ الْحَقَّ أَقُولُ»

2- در برابر تأكيد اهل باطل، شما نيز با جدّيت سخن بگوييد. شيطان گفت: لَأُغْوِيَنَّهُمْ‌ ... خداوند فرمود: «لَأَمْلَأَنَّ جَهَنَّمَ»

جلد 8 - صفحه 133

3- در قيامت، رهبران كفر و پيروانشان در يك جا جمع خواهند شد. «جَهَنَّمَ مِنْكَ وَ مِمَّنْ تَبِعَكَ»

4- شيطان جسم دارد زيرا پر شدن جهنّم در صورتى است كه ابليس داراى جسم باشد. «لَأَمْلَأَنَّ»

5- مبلّغ بايد بى‌توقّعى خود را به مردم اعلام كند. «قُلْ ما أَسْئَلُكُمْ عَلَيْهِ مِنْ أَجْرٍ»

6- شرط توفيق در تبليغ، توقّع نداشتن از مردم است. «قُلْ ما أَسْئَلُكُمْ»

7- پيامبران، نه تنها توقّع مادّى، بلكه هيچ گونه انتظارى از مردم نداشتند. «مِنْ أَجْرٍ»

8- يكى از شرايط توفيق در تبليغ، نداشتن تكلّف است. (مؤمن، در عمل و سخن و معاشرت، خود و ديگران را به زحمت نمى‌اندازد). «ما أَنَا مِنَ الْمُتَكَلِّفِينَ» تصنع و تكلّف و ظاهرسازى عملى ناپسند و مذموم است.

9- كسى مى‌تواند جهان را آزاد كند كه خود گرفتار قيود و عادات و رسوم ساختگى نباشد. «ما أَنَا مِنَ الْمُتَكَلِّفِينَ إِنْ هُوَ إِلَّا ذِكْرٌ لِلْعالَمِينَ»

10- رسالت قرآن جهانى و فرا ملّيتى است. «ذِكْرٌ لِلْعالَمِينَ»

11- قرآن كتاب بيدارى و هشيارى است. «ذِكْرٌ لِلْعالَمِينَ»

12- انسان بدون قرآن در معرض انواع غفلت‌ها و نسيان‌هاست. «إِنْ هُوَ إِلَّا ذِكْرٌ لِلْعالَمِينَ»

13- بشر در آينده از اخبار مهم قرآن (پيرامون تحقّق وعده‌ها و پيروزى متّقين و صالحين) آگاه خواهد شد. «لَتَعْلَمُنَّ نَبَأَهُ بَعْدَ حِينٍ»

«والحمدللّه ربّ العالمين»

تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)



لَأَمْلَأَنَّ جَهَنَّمَ مِنْكَ وَ مِمَّنْ تَبِعَكَ مِنْهُمْ أَجْمَعِينَ (85)

لَأَمْلَأَنَّ جَهَنَّمَ‌: (جواب قسم) به حق سوگند مى‌خورم كه هر آينه پر سازم جهنم را، مِنْكَ وَ مِمَّنْ تَبِعَكَ مِنْهُمْ‌: از تو و از كسانى كه پيروى كنند تو را از ايشان، أَجْمَعِينَ‌: همه ايشان بتمامه.

تذكره:

شرح اين آيات در سابق بيان شده.


تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)


قالَ فَالْحَقُّ وَ الْحَقَّ أَقُولُ (84) لَأَمْلَأَنَّ جَهَنَّمَ مِنْكَ وَ مِمَّنْ تَبِعَكَ مِنْهُمْ أَجْمَعِينَ (85) قُلْ ما أَسْئَلُكُمْ عَلَيْهِ مِنْ أَجْرٍ وَ ما أَنَا مِنَ الْمُتَكَلِّفِينَ (86) إِنْ هُوَ إِلاَّ ذِكْرٌ لِلْعالَمِينَ (87) وَ لَتَعْلَمُنَّ نَبَأَهُ بَعْدَ حِينٍ (88)

ترجمه‌

گفت پس من حقّم و حقّ را ميگويم‌

بعزّت خود هر آينه پر خواهم كرد البته دوزخ را از تو و از هر كه پيروى كند تو را از آنها همگى‌

بگو نميخواهم از شما بر آن هيچ مزدى و نيستم من از آنانكه بزحمت عنوانى را بخود بندم‌

نيست آن مگر پندى مر جهانيانرا

او هر آينه خواهيد دانست خبرش را پس از هنگامى.

تفسير

خداوند متعال در جواب ابليس و اعلان خطرى كه نسبت بذريّه آدم عليه السّلام در آيات سابقه داد فرمود پس من خداوند بر حقم يا پس حقّ از پروردگار تو است بنابر آنكه حقّ مبتدا يا خبر مقدّم باشد و بنصب نيز قرائت شده و بنابراين مراد آنستكه پس من احقاق ميكنم حق را و ميگويم آنرا و در

جلد 4 صفحه 481

هر حال خداوند هم بعزّت و جلال خود قسم ياد فرمود كه جهنّم را از او و اتباع او از بنى آدم پر نمايد و به پيغمبر خود دستور داد كه بكفّار مكّه بفرمايد من بر تبليغ رسالت از شما مزدى نميخواهم و از كسانيكه اين عنوان رسالت را بزحمت بخود بسته باشم و بر خلاف واقع ادّعائى نموده و براى اثباتش قرآن را از پيش خود ساخته و پرداخته باشم نيستم و نيست آن قرآن مگر موعظه و پند و شرف براى اهل عالم و پس از چندى خبر صدق آن بشما خواهد رسيد چون اخبار غيبيّه و وعد و و عيد آن در خارج مشهود عالميان خواهد گرديد و بفتوحات اسلامى و بعد از مرگ تفسير فرموده‌اند و در كافى از امير المؤمنين عليه السّلام نقل نموده كه بعد از ظهور قائم عليه السّلام است و در توحيد امام رضا عليه السّلام از آنحضرت نقل نموده كه مسلمانان به پيغمبر صلّى اللّه عليه و اله عرضه داشتند كه اگر هر كس را كه بتوانى از مردم مجبور بقبول اسلام نمائى عدد ما زياد ميشود و بر دشمنان غلبه پيدا ميكنيم حضرت جواب فرمود من بدعت در دين خدا نگذاشته و نخواهم گذاشت و از متكلّفين نيستم و ظاهرا مراد آن باشد كه از كسانيكه مردم را باكراه و كلفت وادار بامرى نمايم نيستم و در جوامع از پيغمبر صلى اللّه عليه و آله نقل فرموده كه از براى متكلّف سه علامت است نزاع مينمايد با كسيكه بالاتر از او است و كوشش ميكند در امريكه نائل بآن نميشود و ميگويد چيزيرا كه نميداند و اينمعنى را در خصال امام صادق عليه السّلام از لقمان نقل نموده و بنظر حقير متكلّف شخص ناراحت و كسيرا گويند كه بدون جهت خود و خلق را بزحمت اندازد در ثواب الاعمال و مجمع از امام باقر عليه السّلام نقل نموده كه كسيكه سوره ص را در شب جمعه قرائت نمايد خداوند از خير دنيا و آخرت بقدرى باو عنايت فرمايد كه باحدى از مردم عنايت نفرموده باشد جز به پيغمبر مرسل و ملك مقرّب و او را با تمام كسانش حتّى خدمتگزارش داخل در بهشت ميفرمايد و الحمد للّه ربّ العالمين و صلى اللّه على محمد و آله الطاهرين‌

جلد 4 صفحه 482

اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)


قال‌َ فَإِنَّك‌َ مِن‌َ المُنظَرِين‌َ (80) إِلي‌ يَوم‌ِ الوَقت‌ِ المَعلُوم‌ِ (81) قال‌َ فَبِعِزَّتِك‌َ لَأُغوِيَنَّهُم‌ أَجمَعِين‌َ (82) إِلاّ عِبادَك‌َ مِنهُم‌ُ المُخلَصِين‌َ (83) قال‌َ فَالحَق‌ُّ وَ الحَق‌َّ أَقُول‌ُ (84)

لَأَملَأَن‌َّ جَهَنَّم‌َ مِنك‌َ وَ مِمَّن‌ تَبِعَك‌َ مِنهُم‌ أَجمَعِين‌َ (85)

خداوند فرمود بدرستي‌ ‌که‌ تو ‌از‌ مهلت‌ دادگاني‌ ‌تا‌ روز وقت‌ معلوم‌.

ابليس‌ ‌گفت‌ ‌پس‌ چون‌ ‌من‌ رانده درگاه‌ و مشمول‌ لعن‌ ‌الي‌ يوم الدين‌ شدم‌ ‌من‌ ‌هم‌ ‌پس‌ بعزت‌ تو قسم‌ ‌هر‌ آينه‌ اغوا ميكنم‌ اولاد آدم‌ ‌را‌ ‌با‌ التمام‌ مگر بندگان‌ تو ‌از‌ ‌آنها‌ ‌که‌ ‌از‌ ‌هر‌ عيب‌ و نقصي‌ خالص‌ هستند و ‌از‌ روي‌ خلوص‌ توجه‌ بتو دارند خداوند ‌هم‌ فرمود

جلد 15 - صفحه 278

‌پس‌ حق‌ و ثابت‌ ‌است‌ و حق‌ ‌است‌ مي‌گوييم‌ ‌هر‌ آينه‌ پر ميكنم‌ جهنم‌ ‌را‌ ‌از‌ تو و ‌از‌ كساني‌ ‌که‌ ‌از‌ اولاد آدم‌ متابعت‌ تو ‌را‌ كردند بالتمام‌.

شرح‌ ‌اينکه‌ آيات‌ ‌را‌ مفصلا ‌در‌ مجلد هشتم‌ ‌اينکه‌ تفسير ‌در‌ سوره‌ حجر ‌از‌ ‌آيه‌ 30 ‌الي‌ آيه 44 چهارده‌ ‌آيه‌ بيان‌ كرديم‌ احتياج‌ ‌به‌ تكرار ندارد مراجعه‌ فرمائيد.

برگزیده تفسیر نمونه


]

(آیه 85)- «که جهنم را از تو و هر کدام از آنان که از تو پیروی کند، پر خواهم کرد» (لَأَمْلَأَنَّ جَهَنَّمَ مِنْکَ وَ مِمَّنْ تَبِعَکَ مِنْهُمْ أَجْمَعِینَ).

این تأکیدات برای این است که کسی کمترین تردید و شکی در این باره به خود راه ندهد که برای شیطان و پیروانش راه نجاتی نیست و ادامه خط آنها «دار و البوار» منتهی می‌گردد.

سایرتفاسیر این آیه را می توانید در سایت قرآن مشاهده کنید:

تفسیر های فارسی

ترجمه تفسیر المیزان

تفسیر خسروی

تفسیر عاملی

تفسیر جامع

تفسیر های عربی

تفسیر المیزان

تفسیر مجمع البیان

تفسیر نور الثقلین

تفسیر الصافی

تفسیر الکاشف

پانویس

منابع